Prof. Dr. Lütfiye DURAK ATA
İTÜ Rektör Yardımcısı
Akademide Dijital Dönüşüm ve Veri Yönetimi
Özet:
Bilgi üretim araçlarının ve bilgiye erişim yöntemlerinin hızla değiştiği, dönüştüğü ve dijitalleştiği günümüzde, toplumla bu yönüyle en çok etkileşime giren ve gelişmelere yön verme kapasitesine sahip olan kurumların başında yükseköğretim kurumları gelmektedir. Üniversiteler, eğitim, araştırma, uluslararasılaşma ve toplumsal katkı faaliyetlerine ilişkin yenilikçi dijital araçlar geliştirilmesinde öncü görevler üstlenmektedirler. Üniversitelerin tüm faaliyet alanlarında bilgi üretmelerinin yanı sıra, bünyelerindeki çeşitli birimleri ile geniş kapsamlı bilgi sistemleri de barındırmaktadırlar. Akademik çıktılar, süreçler ve bilgi sistemleri sayesinde farklı çeşitlilikte, hızda, hacimde, değerde ve doğrulukta veriler toplanmakta ve bu verilerin yönetimi konusunda önemli zorluklarla karşılaşılmaktadır. Özellikle, toplanan verinin dağıtık bir şekilde tutulması, etkili veri yönetimi ve analizini zorlaştırabilmektedir. Bu kapsamda, İstanbul Teknik Üniversitesi'nin (İTÜ) 2021 yılında başlatmış olduğu büyük veri ekosistemi çalışmaları ile kurumsal servis yolu üzerinden gelen veriler (70+ uygulama, yönetim bilgi sistemleri vb.), dış kaynaklı veriler (yayın ve atıf verileri, proje verileri vb.) ve dijital olmayan masaüstü verileri tek bir ortamda analiz edilmekte, anlamlandırılmakta ve raporlanmaktadır. BeeHub olarak isimlendirilen bu platform, karar vericilere veriye dayalı kararlar almaları için güçlü bir destek sunmakta, geniş veri kümeleri üzerinde analiz yaparak, trendleri, eğilimleri ve ilişkileri belirlemelerine yardımcı olmakta ve stratejik planlama, kaynak yönetimi, sürdürülebilirlik öğrenci deneyimi, araştırma faaliyetleri ve diğer alanlarda daha bilinçli ve etkili kararlar alınmasını sağlamaktadır. Öte yandan, yakın zamanda tasarlanan İTÜ Bilgi Genomu, Beenome dijital platformu ile birlikte modüler bir bilgi mimarisi ortaya konmuş, bu sayede İTÜ ekosisteminin zengin potansiyelinin görülmesi; eğitim, araştırma, yenilikçilik ve girişimcilik gibi alanlarda İTÜ ağının yetenek havuzundan etkin şekilde yararlanılması amaçlanmıştır. Bu konuşmada gerçek hayata geçirilen uygulamalarıyla birlikte, akademide dijital dönüşüm ve veri yönetimi yaklaşımları ortaya konulmaktadır.
Biyografi
Lütfiye Durak Ata, lisans, yüksek lisans ve doktora eğitimlerini sırasıyla 1996, 1999 ve 2004 yıllarında Bilkent Üniversitesi, Elektrik Elektronik Mühendisliği bölümünde tamamladı. Doktora sonrası çalışmalarına 2004-2005 yılları arasında Korean Advanced Institute of Science and Technology (KAIST)’te İstatistiksel İşaret İşleme Laboratuvarında devam etti. 2005-2015 yılları arasında YTÜ Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği bölümünde öğretim üyesi olarak görev yaptı. 2015’te göreve başladığı İstanbul Teknik Üniversitesi Bilişim Enstitüsünde, 2016-2018 arasında Enstitü Müdür Yardımcılığı, 2018-2020 arasında Enstitü Müdürlüğü görevini yürüttü. Haberleşme ve sayısal işaret işleme alanlarında çalışmalarını sürdürmekte olan Prof. Dr. Durak Ata, telekomünikasyon ve savunma sanayi uygulamalarına yönelik, çeşitli kamu ve özel sektör kuruluşlarınca fonlanan araştırma projelerinde yürütücülük görevi üstlendi. Halen İTÜ’de araştırma, dijitalleşme, sürdürülebilirlik alanlarından sorumlu Rektör Yardımcısı olarak görevini sürdürmektedir.
Prof. Dr. Durak-Ata, proje yürütücüsü olduğu “Beehub - Bütünleşik Büyük Veri Platformu” projesi ile YÖK 2023 Üstün Başarı Ödülleri kapsamında “Dijital Dönüşüm ve Büyük Veri Çalışmaları Ödülüne” layık görülmüştür.
